Русский финский город: Выборг

Een Russische Finse stad: Vyborg

Afgelopen weekend was het wederom tijd om iets moois buiten Sint-Petersburg te bezoeken. Dit keer was de stad Vyborg aan de beurt. Deze stad ligt ongeveer 125 km ten noorden van Petersburg, op ongeveer 20 km van de grens met Finland. Vyborg ligt niet in de Republiek Karelië, maar gewoon nog in de Leningradskaja Oblast, maar door de nabijheid van de Finse grens wordt er wel al een redelijk woordje Fins in de stad gesproken. Opschriften in musea zijn derhalve ook tweetalig. De Finnen noemen de stad overigens Viipuri.

Het gebied rondom Vyborg werd in de vroege middeleeuwen toneel van een continue strijd tussen Zweden en de Novgorodse Republiek. Beide landen hadden in de loop der tijd de lokale Karelische stammen onderworpen en trachtten het gebied onder controle te krijgen. Tijdens de zgn. Derde Zweedse Kruistocht in 1293 bouwden de Zweden in Vyborg het kasteel, dat er nog steeds staat. Het gebied bleef betwist en pas in 1323, bij de Vrede van Nöteborg, werd Vyborg (Zweeds: Viborg) definitief Zweeds.

Verdrag van Nöteborg, 1323

In de Zweedse periode verwerft de stad langzaamaan enige vorm van autonomie: de stadscommandanten, leden van de Bååt-familie, worden de facto markgraven en gebruiken de stadsinkomsten om verdedigingswerken van de stad te onderhouden (in plaats van deze af te dragen aan de Zweedse kroon).
De Zweedse periode komt tot een eind als tijdens de Grote Noordse Oorlog in 1710 na een lange belegering de stad wordt bezet door Russische troepen. De stad wordt in de Vrede van Nystad overgedragen aan Rusland en in 1744 hoofdstad van een eigen gouvernement.
Nadat in 1809 heel Finland onderdeel wordt van Rusland en een groothertogdom wordt, wordt Vyborg opgenomen in dit hertogdom.
Na de Oktoberrevolutie in 1917 wordt Finland onafhankelijk en wordt Vyborg de tweede stad van de jonge republiek. Als gevolg van de Winteroorlog in 1939-1940 wordt de stad door Sovjettroepen bezet en onderdeel van de Sovjet-Unie. Dit zou echter maar kort duren, want in 1941 breekt de Vervolgoorlog uit. In deze oorlog vecht Finland aan de zijde van Duitsland tegen de Sovjet-Unie in de hoop de verloren gebieden terug te winnen. Vyborg wordt bezet door Finse troepen en keert in 1944 weer terug in Russische handen.

Het centrum. 'Viipurin Linna' = het eilandfort

Vyborg is een niet al te groot stadje, met een klein, leuk centrumpje. Hoogtepunt van de stad is het fort, dat op een eilandje ligt, tussen een groter eiland en het vasteland.
In dit fort is een museum gevestigd, dat geheel gewijd is aan de geschiedenis van de stad en daarnaast ook informatie geeft over het gebied rondom de stad en de natuur. Verder is er in het fort een grote, witte toren, met een groen koepeldak. Dit is de toren van St. Olaf. Voor een klein bedrag kun je de toren beklimmen. Binnenin is de toren hol en de trap loopt langs de muren, dus voor iemand met hoogtevrees is het een spannende beklimming, om het zacht uit te drukken. Boven op de toren is een smal (50 cm breed) paadje tussen de koepel en de rand, vanwaar je wel hele mooie foto's kan maken.

Uitzicht op de stad vanaf de toren

Verder zijn in de stad overblijfselen van de oude ommuring te zien. Het mooist is de Круглая Башня ('Ronde toren'), die de bezoeker dankzij zijn bijzondere vorm en architectuur eraan herinnert dat Vyborg niet altijd Russisch was.
Andere voorbeelden van 'niet typisch Russische' architectuur zijn de markt, het stadhuis een hele raffel andere, kleinere gebouwtjes.

De markt en de Ronde Toren

Ronde Toren

Stadhuis

Vrouwenlyceum

De stad is een aanrader als dagtocht vanuit Petersburg, vanwege het kleine, maar mooie centrum en het feit dat een ritje naar de stad met de trein 'slechts' 2 uur duurt. Plus: de treinreis brengt je langs 'interessante' haltes, zoals 'platform 63 km'.